Nicolaes Witsen [ook: Nicolaas]
Amsterdam, 8 mei 1641 - Amsterdam, 10 augustus 1717
Verzamelde prenten, handschriften en boeken en andere opjecten voor zijn rariteitenkabinet
Woonde te Amsterdam aan de Herengracht 440, maakte een reis door Rusland [met Jacob Boreel en Jacbus Golius] (1664-1665), maakte een Grand Tour door Frankrijk en Italië via Lyon, Milaan, Florence, Rome, Turijn, Lyon, Genève, Bazel en Frankfurt (1666)
Medeverzamelaars: Michiel Hinloopen (1619-1708) en Jonas Witsen (1675-1715)
Online biografie: Who was Nicolaas Witsen (website Nicolaas Witsen Foundation)
Opgeleid aan het Athenaeum Illustre (afrondende disputatie maart 1662), studie Rechten, Universiteit Leiden
Werkzaam als Burgemeester der Stad Amsterdam (13 keer tussen 1682 en 1706), lid van de Royal Society of London (vanaf 1689), bewindhebber van de VOC (vanaf 1693), Ambachtsheer van Amstelveen (1704), Gedeputeerde van de Staten-Generaal, Adviseur van Tsaar Peter de Grote (vanaf ca. 1671), cartograaf, verzamelaar, beschermeer van kunsten wetenschappen, schrijver (publiceerde onder andere een standaardwerk over de scheepsbouw, Aeloude en hedendaegsche scheepsbouw en bestier, 1671) en uitgever van de eerste kaart van Siberië (1661)
Witsen was een sleutelfiguur in de politieke, economisce en culturele relaties tussen Nederland en Rusland. Hij was een liefhebber van de wetenschap en had belangstelling voor de godsdienst op oecumenische wijze. Zijn onderzoekingen en de daaruit voortvloeiende boeken en kaarten waren gericht op het stimuleren van de overzeese handel. Witsen onderhield contacten met schilders (zoals Jan de Bray en Gerard de Lairesse, Cornelus de Bruijn, Peter Kolbe en Balthasar Bekker).
Auteur van dit lemma: Miriam Vogelaar
Marion Peters, 'From the Study of Nicolaes Witsen (1641-1717). His Life and Books and Manuscripts', in: LIAS, 21-1 (1994), p. 1-49.
Marion Peters, 'Nepotisme, patronage en boekopdrachten bij Nicolaes Witsen (1641-1717), burgemeester van Amsterdam', in: LIAS, 25-1 (1998), p. 83-134.
Marion Peters, 'Nicolaes Witsen en Gijsbert Cuper. Two Seventeenth-Century Dutch Burgomasters and their Gordian Knot', in: LIAS, 16-1 (1989), p. 111-151.
Marion Peters, De wijze koopman. Het wereldwijde onderzoek van Nicolaes Witsen (1641-1717), burgemeester en VOC-bewindhebber van Amsterdam (Amsterdam 2010)